Twee maanden taalcoach: hoe gaat het eigenlijk?

Als taal zeg maar echt je ding is en je heel erg het gevoel hebt dat je iets wil dóén voor die vluchtelingen, wordt dan taalcoach, net als ik. Maar hoe is dat eigenlijk?

Na twee maanden maak ik een tussentijdse balans op van mijn taalcoachschap. Taalcoach zijn betekent een vluchteling helpen met Nederlands spreken en luisteren en ongemerkt normen en waarden van hier overbrengen. En je leert er zelf ook nog wat van.

Maar… waarom dan?

Nou, het verhaal start met mijn immer aanwezige drang om andere mensen te helpen plus het feit dat ik niet zo goed kan stilzitten. Tel daar mijn liefde voor taal en de huidige vluchtelingencrisis bij op en ik wist wat mij te doen stond. Wat overigens ook hielp: de enge en angstige manier waarop sommige van mijn landgenoten reageren op de komst van vluchtelingen. Dat maakt mij intens somber, daar schreef ik eerder al eens over. Het maakt dat ik juist in deze kwestie een bijdrage wil leveren. Ik gaf mij op als taalcoach voor Vluchtelingenwerk Nederland. Na een intakegesprek was het wachten op mijn ‘match’.

Recht of toeval?

Kijk, dit is hoe ik het zie: voor mij is de wereld één geheel, één plek waarop het menselijk ras leeft, naast allerlei andere dieren. Dat ik in een rijk en vrij land ben geboren en opgegroeid, is puur toeval. Ik vind niet dat ik het alleenrecht heb op die rijkdom en vrijheid, met als enige reden dat ik erin geboren ben. Ik gun het anderen ook, die dat geluk niet hadden en op een armere of minder vrije plek zijn geboren. Mensen die uit hun geboorteland vertrekken, doen dat omdat ze hopen op een beter leven. Een leven zonder oorlog, zonder armoede, zonder onderdrukking. Waarom zouden ze op hun geboorteplek moeten blijven als die niet biedt wat ze zoeken in het leven?

Natuurlijk weet ik dat deze idealen praktisch onuitvoerbaar zijn (7 miljard mensen in een paar landen gaat niet passen), maar toch probeer ik vanuit deze gedachte naar de vluchtelingenkwestie te kijken. Naar begrip voor hun situatie. Naar mogelijkheden in plaats van onmogelijkheden. Naar wat deze nieuwe Nederlanders te bieden hebben in plaats van wat ze ‘van ons afpakken’.

Taalmaatje Melika

Mijn taalmaatje is een dame uit Iran, ik noem haar voor het gemak even Melika. Nee, in Iran is geen oorlog, maar het is wel een land waar (vooral) vrouwen niet vrij zijn om te gaan en staan waar ze willen. Vluchtelingenwerk koppelde ons en na een kennismaking spraken we zelf af. Iedere week minimaal anderhalf uur. Doel: praten, praten, praten zodat zij het spreken en luisteren goed kan oefenen. Ik vertel haar over Nederland en Nederlandse gebruiken, over mijzelf en ik vraag haar naar gewoonten en gebruiken in Iran. En wat haar ervaringen tot nu toe zijn na anderhalf jaar in ‘kampen’ te hebben doorgebracht. We doen van alles en nog wat: fietsen, museumbezoek, winkelen, wandelen in het park en ik heb ook al eens bij haar thuis geluncht (nomnomnom).

Ambitieuze dame

Melika woonde anderhalf jaar in verschillende ‘kampen’ zoals ze het zelf noemt en nu sinds negen maanden in Amsterdam. Ze doorloopt achter elkaar alle taalcursussen die ze kan volgen. Zodat ze hopelijk volgend jaar aan de studie wiskunde kan beginnen (in haar eigen land studeerde ze eerder al natuurkunde). Want Melika is een slimmerik en heeft ambitie. We kunnen het hier goed gebruiken, vrouwelijke beta-studenten! Ze wil niets liever dan onderdeel zijn van de werkende samenleving, een bijdrage leveren en gelukkig zijn hier in Nederland.

Ervaringen

Gaat het taalcoachen dan helemaal goed en spreekt ze al vloeiend Nederlands? Nou, nee. Nederlands is een moeilijke taal. Ik werk met haar aan de passieve taalontwikkeling door het Nederlands praten, maar het gaat maar langzaam vooruit. Ik geef haar ook tips als: word lid van de bibliotheek, lees deze makkelijk leesbare boeken, kijk die Nederlandse tv-programma’s met de ondertiteling aan, lees dit artikel of dat. Melika bedankt me telkens voor de tips maar het blijft voor mij vaag of ze er nou iets mee doet of niet. Laatst ging ik naar de maandelijkse meeting voor taalcoaches van Vluchtelingenwerk. Daar kreeg ik te horen dat ik echt niet te hoge verwachtingen mag hebben van de vooruitgang. Alles goed en wel maar ze heeft echt nog een hele lange weg te gaan als ze klaar wil zijn voor die universitaire studie. Dat je wiskunde kiest, betekent namelijk niet dat je geen Nederlandstalige docenten en boeken krijgt.

We gaan door!

Maar goed, ik zet door en blijft tips geven en afspreken. Ik doe wat ik kan en het is aan haarzelf om haar doelen te bereiken. Dat kan ik niet voor haar doen. En ze gaat ook echt wel vooruit!

Het project loopt officieel na een half jaar af. Ik heb nog geen idee wat ik dan doe: met Melika op eigen initiatief verder of me laten koppelen aan een nieuwe vluchteling. Zover is het ook nog niet. Wil je je ook opgeven als taalcoach, kijk dan op de site van Vluchtelingenwerk of ze op dit moment nieuwe taalcoaches zoeken in jouw regio.

Ben jij al taalcoach? Deel jouw ervaringen hieronder! Ik ben heel nieuwsgierig hoe het bij jou gaat.

Foto geleend van David Ip en met dank aan Loesje-posters.