De overheid mag jouw surfgegevens voortaan 3 jaar bewaren. Tenzij je nú iets doet

De nieuwe Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten, ofwel de sleepwet, gaat veel te ver en is gevaarlijk voor ons allemaal. Kom in actie!

Vanaf januari 2018  krijgt de overheid meer mogelijkheden om online communicatie te onderscheppen. Hiermee kunnen we een inhaalslag op het gebied van cybercriminaliteit maken. Maar vervolgens mag de overheid straks álle online communicatie opslaan van íedereen, niet alleen maar van verdachten. Daar komt dan ook de bijnaam sleepwet vandaan.

Waarom een nieuwe wet?

In april 2016 lekte het wetsvoorstel voor de nieuwe Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten uit en kwam er veel kritiek vanuit diverse hoeken. Desondanks zette het Kabinet door en in januari dit jaar heeft de Tweede Kamer deze wet aangenomen. De Eerste Kamer nam deze wet vervolgens in juli aan en hij moet per 1 januari 2018 ingaan. De vorige wet voldeed niet meer voor het huidige internettijdperk dus werd deze nieuwe wet gemaakt. Om inlichtingen- en veiligheidsdiensten slagvaardiger te maken.

Massasurveillance

De Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten 2017 heeft de bijnaam ‘sleepwet’ gekregen en dat is niet zomaar. Met deze wet is het mogelijk om alle online communicatie van iedereen binnen te halen en op te slaan: van jou en vele andere onschuldige burgers. Massasurveillance dus. En dat is nog niet eens alles: ze mogen het drie jaar lang opslaan en delen met andere buitenlandse diensten. Dat gaat veel te ver. En dat is precies het probleem met deze wet.

Wat is erop tegen?

Wij hebben in Nederland in de grondwet vastgelegd dat eenieder recht heeft op privacy, zogezegd het recht om volledig jezelf te zijn, zonder dat anderen er een oordeel over kunnen vormen. In 2012 tekenden de leden van de Europese Unie een verdrag van fundamentele rechten. Artikel 8 daarin gaat expliciet over bescherming van persoonlijke gegevens. Het is dus kortom best belangrijk. Een fundamenteel mensenrecht. De nieuwe wet die de inlichtingen- en veiligheidsdiensten moet helpen, helpt dit recht af te breken. En wat is daar dan zo gevaarlijk aan? Want ik heb toch niets te verbergen?

Goud voor hackers

Het probleem zit ‘m in het opslaan van jouw gegevens. De Nederlandse overheid wordt met deze wet in een klap verantwoordelijk voor het veilig stellen van een gigantische bak aan persoonlijke gegevens. En maakt zich daarmee gewild doelwit voor staatshackers en internetcriminelen. Hoe meer partijen en mensen bij jouw data kunnen, hoe groter de kans dat het in verkeerde handen komt. De grootste organisaties ter wereld kunnen niet voorkomen dat er data lekt. Denk aan gehackte bedrijven Sony en LinkedIn. Maar ook inmiddels beroemde personen als Edward Snowden en Chelsea Manning maakten overheidsgegevens openbaar.

Raad van State twijfelt

De Raad van State heeft “ernstige twijfels of de bewaartermijn van drie jaar” wel verenigbaar is met Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden. Ook twijfelt de Raad van State over de effectiviteit van de in te stellen toezichtstelsel. Toch hebben zowel de Tweede als de Eerste Kamer deze twijfels en het advies van het hoogste adviesorgaan van ons land om de wet aan te passen, naast zich neergelegd.

Toetsingscommissie geen oplossing

Volgens de nieuwe wet moet een toetsingscommissie erop toezien dat de wet netjes wordt nageleefd. Deze commissie wordt betaald door dezelfde partij op wie ze toezicht moet houden. De commissie houdt zich alleen bezig met toetsing van de toestemming die de minister wil geven voor onderzoek; de vraag is alleen of die toestemming rechtmatig is of niet. Daarbij zal de commissie geen externe deskundigen raadplegen. Volgens Amnesty zou toetsing door een rechter veel beter zijn.

Wat kun jij doen?

Kortom, er is heel wat mis met deze nieuwe wet. Maar jij kunt er iets aan doen. Jij kunt de overheid het signaal geven dat de wet herzien moet worden. Om dit voor elkaar te krijgen, moet er een raadgevend referendum komen. Met jouw stem (en die van 300.000 anderen) laten we blijken dat we het niet eens zijn met hoe de wet nu in elkaar zit: hij gaat te ver in de huidige vorm, met te mager toezicht. Steun dus nu het verzoek om een referendum over de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten 2017. Je hebt nog tot 16 oktober de tijd om van je te laten horen.

Eerst meer weten?

Ik kan me voorstellen dat je je eerst verder wil verdiepen in het onderwerp voor je gaat tekenen. Lees dan:

• een genuanceerd artikel van de Volkskrant
• informatie van Amnesty International en vergeet niet hun zes antwoorden op veelgestelde vragen
• een kort stukje op de site van consumentenprogramma Radar
• het dossier van Bits of Freedom
• de overtuigende woorden van RTLZ-presentator Ronald Koopman
• Uitleg van de Privacy Barometer over de grootste misverstanden
• Hieronder legt Arjen Lubach in 13 minuten uit hoe het zit

En teken vervolgens dat ding. Of had ik dat al gezegd?

Foto geleend van NOAA Marine Debris Program