bibliotheken Archieven

Hoe zit het precies?

Ik zal even bij het begin beginnen. Cookies zijn kleine bestandjes met data die een site over je verzamelt als jij die site bezoekt. Cookies kunnen veel of weinig data verzamelen. Sommige zijn alleen bedoeld om de site goed te laten werken, bijvoorbeeld een webshop met een winkelmandje die je aankopen onthoudt. Maar met analytische cookies, zoals die van Google Analytics, kan de eigenaar van die site bijhouden wat er gebeurt; welk type besturingssysteem hebben de bezoekers, wat voor monitorgrootte, welke browser en bijna altijd het ip-adres. En soms staan ingevulde velden nog ingevuld als je de site weer bezoekt. Best handig, maar ook een inbreuk op je privacy zou je kunnen zeggen. En dus was daar de cookiewet. Bedoeld tegen al die gemene bedrijven die zonder jouw toestemming allerlei marketinginformatie over je verzamelen. Terwijl op andere plekken op veel grovere wijze schending van je privacy plaatsvindt. Denk maar eens aan Facebook en wat die met jouw persoonlijke gegevens doet.. recentelijk is daar het issue over gezichtsherkenningssoftware. Of hoeveel Google van je weet..

Voor wie gemist heeft wat die cookiewet precies inhoudt (dikgedrukt van mij):

Deze wet vereist van elke website die bezoekers vanuit Nederland trekt dat dat de bezoeker wordt geïnformeerd over welke cookies er worden geplaatst op zijn of haar computer en waar deze voor dienen. Dit kan via een privacystatementpagina. Daarnaast moet elke bezoeker vanuit Nederland vooraf eenmalig expliciet toestemming geven voor het plaatsen van deze cookies. Toestemming vragen kan via een pop-up of een balk bovenaan de website met een knop “Ik geef toestemming” (ev. de optie “Ik geef geen toestemming”). Het verwijzen naar hoe cookies achteraf te blokkeren zijn via de browser is niet voldoende.

Voor technisch noodzakelijke cookies, zoals een winkelmandje of een inlogformulier, is geen toestemming vereist. Voorbeelden waarvoor wel toestemming is vereist zijn: Google Analytics, Google Maps, YouTube, Facebook, Twitter enz. Zonder toestemming mogen er geen cookies worden geplaatst en is aan de eigenaar van de website of alleen die functionaliteiten geblokkeerd worden, of de gehele website.

Bron: Wikipedia

Handhaving wet met cookiemonitor

Eigenaren van Nederlandse (voor Nederlanders bedoelde) websites zijn verplicht zich aan de Nederlandse wetgeving te houden. En dus ook aan de cookiewet. Die ging al in op 1 juni 2012. De OPTA (nu ACM), de Onafhankelijke Post en Telecommunicatie Autoriteit, neemt de handhaving voor zijn rekening en is daarvoor momenteel een cookiemonitor aan het bouwen. Een systeem dat sites moet opsporen die nog wel van cookies gebruikmaken op de eerste pagina en verder.

Wet schiet doel voorbij

De laatste weken lees ik regelmatig dat mensen zich druk maken over de nieuwe cookiewet. Of juist nog helemaal niet, omdat ze geen idee hebben. Er wordt met schande over gesproken! Dat geldt zeker voor het geval van de Rijksoverheid die in een ietwat onhandige communicatie aangaf nog niet goed te weten wat de wet precies inhoudt. Dat de wet niet alleen voor commerciële sites geldt maar voor alle, ik herhaal, alle Nederlandse sites. Ikzelf heb nog geen actie ondernomen op mijn eigen blog; ik wacht liever even af tot iemand de ultieme oplossing heeft gevonden. Ik ben namelijk niet zo’n technisch wonder. Een privacystatement heb ik wel, al langere tijd. En verder hoop ik dat het nieuwe kabinet straks tot inzicht komt dat dit niet zo’n praktische wet is die haar doel voorbij schiet.. eigenaren van de meeste sites verzamelen met cookies onschuldige informatie om de site te kunnen optimaliseren. In plaats daarvan moeten ze nu een irritante pop-up aan hun site toevoegen waar je als bezoeker iets mee moet voordat je verder kan. Zoals ze bij Marketingfacts zeggen, de internetbeleving wordt minder leuk.

Ik stel voor dat de wet door het nieuwe kabinet wordt aangepast, meer gelijkend op die van Engeland. Wel bezoekers erop wijzen dat je cookies verzamelt, desnoods met een pop-up (liever niet), maar geen eisen aan welk soort cookies wel of niet mogen.

Een bedrijf dat alvast leuk inspeelt op de cookiewet, is Bolletje. Maar ja wat wil je, als koekjesfabrikant :-).

Foto geleend van Zen Cupcake.

De openbare bibliotheek. Is het een uitstervend instituut of zit er nog leven in? Een moeilijke vraag, maar na enig nadenken heb ik daar toch wel wat gedachten over. Na anderhalf jaar uit deze sector weg te zijn, is het tijd voor een ‘frisse blik’, geïnspireerd door een blogpost van Edwin. Voordat ik een antwoord zal proberen te formuleren zet ik eerst mijn relatie tot boeken uiteen. Chronologisch!

Vroeger

Als kind was ik lid van de bieb. Omdat het gratis was en omdat ik een boekenverslinder was. Heel kostenefficiënt voor mijn ouders dus. Na een paar dagen wilde ik alweer naar de bieb om nieuwe boeken te halen. Ik kon daar ook rustig in een hoekje zitten lezen en wachten tot mijn moeder ook klaar was met uitzoeken. Mijn moeder, die zelf al sinds jaar en dag lid is en nog steeds boeken verslindt! Op mijn middelbare school bleek de aanwezige mediatheek van alles te bieden en kwam ik niet zo vaak meer in de openbare bieb. Ik kon niet zoveel tijd en zin meer maken voor het plezierlezen als vroeger. Ik ging op mijn 18e wonen en studeren in een andere stad en kreeg voor mijn gevoel heel onverwacht een acceptgiro in de bus, althans, bij mijn ouders thuis. Of ik even zoveel euro per jaar wilde betalen omdat ik nu 18 was. Natuurlijk heb ik mijn abonnement opgezegd, want ik maakte er tegen die tijd al helemaal geen gebruik meer van.

Lenen omdat de drempel laag is

Na mijn studie en vele tussentijdse banen belandde ik weer bij de bieb uit mijn jeugd, nu als beleidsmedewerker. Heel vreemd; de mensen die je vroeger hielpen, waren nu je collega’s! En zo nu en dan leende ik met mijn personeelspas weer eens een boek, luisterboek of film. Gewoon omdat de drempel laag was. Niet dat ik anders niets te lezen had want ondertussen was mijn boekenkast thuis aardig gevuld geraakt. Meer dan de helft nog ongelezen. Vier jaar later had ik een andere baan en dus verviel mijn personeelspas. Tot op heden (bijna anderhalf jaar later en woonachtig in een andere stad) heb ik nog niet de behoefte gevoeld lid te worden van de bibliotheek. Het lezen is overigens nooit minder geworden, alleen de manier waarop wel. Een echt boek lees ik maximaal (!) een half uur per dag. Internet en alle informatie die daarop verschijnt houdt mij meerdere uren per dag bezig. Wat kan de bieb mij dan nog bieden? Waarom zou ik lid zijn?

Van bibliothecaris naar informatiemakelaar

Voor velen geldt: de bibliotheek komt in je leven als je naar school gaat, verdwijnt vervolgens om later als je kinderen krijgt weer terug te komen. De populatie bibliotheekleden bestaat gemiddeld genomen vooral uit (jonge) kinderen en ouderen. Ouderen die uit kostenoogpunt kranten lezen en/of boeken lezen of ouderen die hun hele leven al lid zijn en dat tot hun dood zullen zijn. Maar is dat voldoende voor het voortbestaan van de openbare bibliotheek? Ik waag het te betwijfelen. Toen ik er nog werkte, zag ik vanzelfsprekend alle geweldige voordelen die een bieb ook voor mij kan hebben: goedkoop (maar wel gebruikte, soms vieze) boeken en films lenen, lezingen bijwonen en, uiteraard, aan informatie geholpen worden. En dat laatste is denk ik de meest onderbelichte terwijl het wel een hele waardevolle is, als ik er nu op terugkijk: de rol van bibliothecaris als informatiemakelaar. Je wil niet weten hoeveel mensen nog steeds denken dat daar vrijwilligers zitten in plaats van veelal hoog opgeleide medewerkers. Een mega-imagoprobleem dus. Met de digitale vraagbaak Al@din, waarbij je je ‘moeilijke vragen’ online kunt stellen, had het goed kunnen komen maar daar dreigt nu ook de stekker uitgetrokken te worden. Eeuwig zonde!

Masters of the webuniverse

Het concept bibliotheek zal stevig op de schop moeten om het uitsterven, dat gezien de structureel dalende ledenaantallen aan het gebeuren is, tegen te gaan. Bibliothecarissen, stop met bescheiden zijn en schreeuw je kundigheid van de daken. Beperk je daarbij niet tot boeken alleen, maar wordt ook écht masters of the webuniverse, meesters in de digitale wereld en dé portaal tot betrouwbare informatie. Google genereert vooral veel informatie (mist daarbij overigens een hele hoop!), maar informatiemakelaars weten daar kundig mee om te gaan en de juiste adviezen te verstrekken aan de dolende internetter. En de behoefte daaraan zal alleen maar groter worden bij de toenemende informatievloed. Waarschijnlijk zeg ik voor de bibliobloggers onder mijn lezers hiermee niets nieuws, maar ondertussen heb ik een verandering nog niet zien gebeuren! Is het dan misschien iets dat met de tijd en het aankloppen van een nieuwe generatie informatiespecialisten pas zal veranderen? Of komt de verandering te laat en zal de ene na de andere bibliotheek moeten sluiten? Om met de woorden van vertrekkend bibliotheekdirecteur Eppo van Nispen te spreken:

“Als de bibliotheek een gezonde toekomst wil hebben, moet ze niet bang zijn voor verandering”

Foto’s geleend van Gattou en Old Shoe Woman.

Oh nee! Bibliotheken overtreden de cookiewet!