fotografie Archieven

“Maak een selfie met ons product en maak kans op…” Komt dit je bekend voor? Veel bedrijven springen de laatste tijd maar wat graag in op de selfie-hype. Wat hot is, werkt ook voor ons, lijken ze te denken. Ik denk dat dit alleen geldt als je het goed doet en er zijn er maar weinig die dat kunnen.

Wat is een selfie?

Een selfie is een zelfportret dat je deelt op een sociaal netwerk zoals Twitter, Facebook of Instagram. Je neemt de foto met je smartphone in je hand waardoor je bar weinig van de achtergrond ziet. En je trekt het liefst nog een gekke bek. Een droge uitleg van hoe je een selfie maakt vond ik op YouTube.

Waarom doe je dit?

Waarom doen mensen dit en waarom moedigen ze elkaar aan? Daar zijn wel ideeën over; lees bijvoorbeeld over onze pogingen onszelf niet te vergeten in deze vloeibare wereld op dit sociologieblog. De ene na de andere variant van de selfie is populair en er worden steeds maar nieuwe hype-varianten bedacht. Er gebeuren zelfs dodelijke ongelukken door deze hypes. En ja, ik noem al die selfie-varianten hypes en geen trends. Ze waaien weer over, net als andere hypes; ken je planking, owling en batmanning nog?

Meldpunt

Je vindt selfies helemaal te gek of je hebt er niks mee, meer smaken zijn er eigenlijk niet. Ik behoor tot de laatste categorie en moest dan ook erg lachen om het in memoriam-filmpje dat werd gemaakt ter gelegenheid van de Webby Awards van 2014. Ik ben duidelijk niet de enige die klaar is met de selfie. Kijk maar eens naar het artikel van Edwin Vlems op Marketingfacts en zijn onlangs opgerichte Meldpunt Selfie-campagnes.

Wat je niet moet doen

Maar goed, dan nu iets over selfie-campagnes en wat veelgemaakte fouten zijn van bedrijven.

1. Ongepaste selfie-campagnes

Stel, je staat met een groep vrienden te praten en je wisselt persoonlijke informatie met elkaar uit. Dan ineens komt een vreemde erbij staan die iedereen een hand geeft en doet alsof hij bij jullie vriendengroep hoort. Dat is toch raar en ongepast? En dat is precies hoe veel selfie-campagnes van bedrijven zijn: ongepast. Zelfportretten zijn heel persoonlijk en al deel je ze met de wereld door ze op Facebook of Twitter te zetten, de intentie is om jezelf aan je vrienden en volgers te laten zien; aan zij die jou kennen en de humor van de foto snappen. Daar moeten bedrijven buiten blijven.

2. Weinig effectieve selfie-campagnes

Selfie-campagnes als winactie werken niet. De selfies zijn namelijk niet geloofwaardig. Zelfs als een aantal mensen zo gek is dat ze een zelfportret maken met een bepaald product in de hand, gaat dat je dan langetermijnwinsten opbrengen? Gaan meer mensen het product kopen of denkt iedereen ‘oh, die doet zeker mee met een winactie’ en scrollen ze door? Krijg je meer engagement met een selfie-campagne als winactie? Het kan, maar er zijn effectievere manieren.

3. Imagoverpulverende selfie-campagnes

Een selfie-campagne kan zelfs tegen je werken als volgers je op de hak nemen. Bijvoorbeeld door de actievoorwaarden op creatieve wijze aan te passen waardoor imagoschade kan ontstaan. Een overzees voorbeeld hiervan is de New Yorkse politie die inwoners vroeg om foto’s (niet per se selfies) van politieagenten te maken en te posten met de hashtag #mynypd. De bedoeling was een serie leuke foto’s die inzicht geven in het politiewerk, maar de uitkomst was dat veel mensen slechte politieoptredens op de gevoelige plaat vastlegden. Oeps.

4. Onoriginele selfie-campagnes

Waar ik erg van gruwel is de neiging om het woord selfie te verbasteren, speciaal voor de campagne. Soms zijn het ook gewone ‘creatievelingen’ die zo’n nieuwe term bedenken. Je hebt bijvoorbeeld de stemfie (selfie in stemhokje), zwerfie (selfie van zwerfafval dat je weggooit), de belfie (selfie van je kont), de snelfie (selfie tijdens niezen) en de suicide selfie. Om het origineel aan te pakken met een selfie-campagne moet je blijkbaar van hele goede huize komen. En dat komen de meeste van ons niet. Dus laat het dan maar.

Hoe moet het dan wel?

Gelukkig zijn er ook voorbeelden van goede selfie-campagnes! Kenmerkend voor deze campagnes is dat bedrijven een manier hebben gevonden om aan te sluiten bij een al eerder ontstane gewoonte van hun doelgroep en dit een klein beetje aanpassen. Drie voorbeelden:

No Makeup-selfies

In twee dagen werd 2 miljoen euro opgehaald voor het kankerfonds. Hoe? Het begon met de 81-jarige actrice Kim Novak die veel kritiek kreeg tijdens de Oscar-uitreikingen vanwege de zichtbaar vele plastisch chirurgische ingrepen. De Britse schrijfster Laura Lippman plaatste om Novak te steunen vervolgens een #nomakeupselfie met ook de hashtag #breastcancerawareness, omdat Novak borstkanker had overwonnen. Veel vrouwen en #nomakeupselfies volgden en het Britse kankeronderzoeksinstituut sprong er handig op in! Ze gaven eerlijk aan dit niet gestart te zijn, maar dat ze ook heel blij zijn met financiële steun. Et voila, in twee dagen hadden ze veel geld ingezameld.

Kledingselfies

Op je kleding ben je trots, want die heb je met zorg uitgezocht en die passen bij wie je bent en wat je wil uitstralen. Logisch dat je dat ook wel eens aan de buitenwereld wil laten zien. Wie kent deze in de spiegel genomen selfies niet? Kledingmerk Josh V speelde er handig op in. Wie selfies maakt met kleding van Josh V en daarbij de hashtag #JOSHV maakt kans benoemd te worden tot Josh V-lover van de maand!

#OOTD en Zappos

Een nog mooiere actie vind ik die van Zappos. Dit Amerikaanse schoenenmerk (ze verkopen ook kleding) zag op Instagram de hashtag #OOTD (Outfit Of The Day) met zo’n 30 miljoen foto’s en dacht, daar moeten we iets mee. Ze riepen mensen op bij hun selfies de hashtag #NextOOTD te zetten. In ruil daarvoor krijgen de Instagrammers een persoonlijke aanbeveling van een stylist in dienst van Zappos. En dat is een groot succes, want wie wil dat nou niet?!

Haak aan, niet af

Nu weet je wat je wel en vooral niet moet doen als je een selfie-campagne overweegt. De belangrijkste les: sluit aan bij wat al online gebeurt, in plaats van zelf een domme win-actie te verzinnen.

En jij? Wat vind jij van selfie-campagnes? En welke campagne vind jij wel (of juist niet) gelukt? Ik lees het graag in de comments.

Foto geleend van Sandra Jovanovic.

Dit artikel verscheen eerst op 42bis.nl.

Het was nog nooit zo gemakkelijk om je foto’s met je vrienden te delen. Lange vakantiefotokijkavonden bestaan niet meer. Via Twitter, Facebook en Instagram krijgen je vrienden bijna realtime mee wat je meemaakt. Een speciale categorie foto’s zijn de foto’s van eten. Ook jij hebt ze vast in je vriendenkring: mensen die nogal vaak foto’s van hun bordje eten delen. Food porn!

Food porn klinkt heftig, toch? Ik vind dat de Nederlandse vertaling (voedselporno of etensporno) het niet haalt bij de Engelse term, dus ik houd het op food porn in deze blog. Dit is de term die internationaal gebruikt wordt voor een relatief nieuw internetfenomeen: foto’s maken van je eten en deze uploaden naar diverse sociale media. Een mooi voorbeeld van food porn zie je in onderstaande filmpje; deze is speciaal voor lezers die fan zijn van mooie plaatjes van eten:

Wat is food porn eigenlijk?

Omdat ze zo leuk zijn, een kort rondje definities. Want wat is eigenlijk food porn? In het reguliere woordenboek is het niet te vinden. Het meest degelijke online woordenboek dat we kennen, is Wikipedia. Die geeft de volgende (en braafste) definitie van het begrip:

Food porn is a glamourized, spectacular visual presentation of cooking or eating in advertisements, infomercials, cooking shows or other visual media, foods boasting a high fat and calorie content, exotic dishes that arouse a desire to eat or the glorification of food as a substitute for sex. Food porn often takes the form of food photography and styling that presents food provocatively, in a similar way to glamour photography or pornographic photography. (bron)

Het gaat dus om spectaculaire foto’s van eten die worden gebruikt om de behoefte om te eten op te roepen of eten als vervanging van seks te zien. Oké, duidelijk, maar ik denk dat het nog beter kan! Op de site Know your meme vind je alles over memen. Dit zijn ideeën die via diverse kanalen in de samenleving verspreid worden (ik schreef eerder al eens over memen). Over food porn schrijven ze:

Food Porn is an Internet slang term that is used to describe glamorized photographs or videos of meals with high fat and calorie content or experimental dishes with unusual combinations of ingredients. While the term was originally used by food columnists prior to its vernacular usage on the web, it has grown into a notable subgenre of food photography and single topic blogging through photo-sharing communities Flickr and Tumblr in the late 2000s. (bron)

Aha, het is dus een internetdingetje. Er is een groep mensen die dol is op dit soort foto’s en allerlei plekken op internet vindt om deze hobby te delen. Tot slot nog twee definities uit de Urban Dictionary, want je weet zelluf.. 😉

1. Close-up images of juicy, delicious food in advertisements.
– Oh, that McDonalds ad was like food porn. I want a Big Mac sooo bad.
2. Taking mouthwatering pictures of delicious foods and proliferating them throughout various social media websites as status updates, thus tempting all those not even currently hungry into getting a food hard-on and getting food-horny and blowing all of their heroic dieting efforts to hell.
– Ever since my buddy got onto the healthy lifestyle/cooking from scratch band wagon, all of his status updates have been strictly food porn. (bron)

Nu we weten wat het is, rijst de onvermijdelijke vraag: waaróm maken mensen foto’s van hun eten en delen dat met de rest van de wereld? Eerst een filmpje ter illustratie van deze vraag:

Waarom doen mensen aan food porn?

Ik ben niet de enige die deze vraag heeft. De Britse Karen Fewell (@DigitalBlonde) en Nathalie Nahai (@TheWebPsych) deden een eerste aanzet tot een onderzoek om deze vraag te beantwoorden. Ik kon niets vinden over de gebruikte respondenten, maar ik neem aan dat het mensen zijn die op internet foto’s van hun eten delen.. :-). De top drie redenen om etensfoto’s te delen:

Omdat ze trots zijn op wat ze hebben gemaakt
Om een speciaal moment of gebeurtenis op te slaan
Omdat het eten eruit ziet als kunst

Een paar andere opmerkelijke uitkomsten:

bijna iedereen (96%) vindt het sociaal acceptabel om foto’s van eten te delen
de meeste mensen (46%) delen deze foto’s zodra het eten op tafel staat
veruit de meeste etensfoto’s worden met een iPhone geplaatst
81% vindt zichzelf een ‘foodie’
het delen van deze foto’s heeft te maken met onze behoefte om gewaardeerd, gerespecteerd en aardig gevonden te worden
het geeft de mogelijkheid jezelf op een positieve manier te uiten

Andere redenen

Sommige mensen hebben hele andere redenen om foto’s van eten te delen. De Amerikaanse Michelle (update 2019: offline gehaald) schrijft op haar blog waarom het delen van etensfoto’s voor haar zo belangrijk is; zij bleek na jaren gedoe met haar lichaam een ziekte te hebben waardoor gluten haar lichaam aanvielen als ze die at. Ze moest als het ware opnieuw leren genieten van eten en de foto’s helpen daarbij.

De Amerikaanse Pamela Madsen (Psychology Today) zag in dat het maken van foto’s van je eten ervoor zorgt dat de plezierige ervaring van het eten verlengd wordt. En vraagt zich hardop af of het eten op dat moment een vervanger is voor seks. Volgens haar moeten we met beide (eten en seks) langzamer aan doen om er meer van te kunnen genieten.

Gaan we er meer van eten?

Zelf krijg ik vaak trek/honger bij sommige food porn, wat niet per se iets positiefs is.. Ik waardeer de kunstige etensfoto’s maar teveel en te vaak posten van foto’s vind ik niet oké. Volgens dr. Oz (je weet wel, die van Oprah) worden we zwaarder door food porn. Hierbij bedoelt hij vooral de vele kookprogramma’s op tv. Volgens anderen is zeggen dat we zwaarder worden door food porn gelijk aan zeggen dat je van pornografische filmpjes een seksverslaafde wordt. Het slaat dus volgens hen nergens op.

Wat hebben anderen er aan?

Het zou toch mooi zijn als je nog iets goed met deze foto’s kan doen? Volgens Fewell kan dat:

I think it is time we stopped moaning about the fact people want to share their food experiences. Lets utilise the data and insight it gives us and then use that knowledge to make a change. The Feedie app is a start, but I want to see this go further. I want to see how the food sharing habit can improve the mental and physical health of our nation and get food to those here in the UK who are living below the poverty line.

De Feedie app, waarover Fewell spreekt, is een app die zorgt dat voor elke foto een bedrag wordt gedoneerd aan een stichting die arme kinderen van een maaltijd wil voorzien. Klinkt goed! Maar of dit of soortgelijke initiatieven ook echt gaan werken? Ik weet het niet. Ik ben in elk geval blij dat ik meer inzicht heb gekregen in het fenomeen food porn!

Meer weten?

Bekijk voor meer over het onderzoek van Fewell en Nahai de onderstaande Slideshare.
Kijk voor prachtige voorbeelden van food porn op Pinterest, Instagram of Twitter.
En lees hoe we dat vroeger deden met de analoge fotocamera.. 😉

De eigenaren van de food porn-foto’s (@Kimsalabimmie en @bikkelharde) in deze blog hebben toestemming gegeven voor het gebruik.

Update 13-10-2013: dankzij dit blog krijg ik meer dan ooit food porn-foto’s toegestuurd. Ik weet nog niet zo goed wat ik daarvan moet vinden en waarom mensen dat doen! 😉 Hier bijvoorbeeld een bijzondere: een kreeft in de vorm van een motorfiets.