Wie web 2.0 zegt, zegt sociale netwerken. Iedereen kent Hyves, dus dit wordt, in elk geval door mij, vaak als voorbeeld gebruikt om uit te leggen wat nu precies web 2.0 inhoudt. Wat zijn de kenmerken van deze profielensites en hoe ontwikkelt dit fenomeen zich?

Het lijkt de gewoonste zaak van de wereld dat we onszelf presenteren op Hyves, Facebook, MySpace of LinkedIn. Dat we anderen op die sites gaan bekijken en reacties bij elkaar achterlaten. Maar eigenlijk is die vanzelfsprekendheid niet terecht. Zo bestaan Hyves en Facebook pas sinds 2004. Het was voor het eerst dat er profielensites kwamen waarbij kennis van HTML niet vereist was om iets moois van je profiel te maken. Immens populair is Hyves nu, met zo’n 7 miljoen leden. Ook een aantal politici en andere BN-ers hebben Hyves ontdekt als… ja als wat eigenlijk? Ik kan me toch nauwelijks voorstellen dat politici er stemmen mee winnen in de verkiezingen. Jan Peter B. heeft 140.000 vrienden, maar of zij op hem zullen stemmen?

Veel vrienden = veel faam

Het gáát bij de profielensites om het aantal vrienden. Hoe meer, hoe beter want je bent wie je kent! Heb je er teveel, dan moet je betalen. Maar politici en andere bekende Nederlanders zijn uitzondering op de regel. Op Hyves lees ik: “Politici, artiesten en andere BH’ers (hyvende BN’ers ;-)) hebben een speciaal profiel waardoor ze met duizenden vrienden en fans contact kunnen houden. Om het netwerk niet te laten verwateren, zijn hun vrienden geen vrienden van vrienden van elkaar, ze tellen dus niet mee in de connecties.” Wie snapt het nog?

Bekende profielensites

Hyves is er voor ‘de lol’, voor vrienden en vage kennissen, terwijl LinkedIn het zakelijke netwerk dekt. Menig werkzoekende heeft inmiddels via LinkedIn een baan gevonden en met een lijstje mensen in je netwerk heb je altijd een ‘mannetje’, slechts een enkele muisklik verwijderd. Handig!
Facebook is pas sinds kort in het (gedeeltelijk) Nederlands te krijgen en hier zijn dan ook nog niet zo heel veel Nederlanders op te vinden. Facebook was het eerste sociale netwerk dat het mogelijk maakte programma’s van andere internettoepassingen te integreren in het profiel. Later heeft Hyves dit ook mogelijk gemaakt, zodat je bijv. een kaartje in je profiel kunt tonen waarop je aangeeft waar je in de wereld bent geweest.

Voorzichtig met gegevens

Op Webwereld lees ik dat LinkedIn haar gebruikers waarschuwt niet zomaar iedereen toe te laten in het zakelijke netwerk. Collega’s dienen niet zomaar te worden toegevoegd! Het moet natuurlijk wel een waardevol netwerk blijven en je wil niet dat bepaalde persoonlijke informatie in verkeerde handen valt. Verder waarschuwt de profielensite voor het vermelden van privé-foto’s en dialogen op het profiel. Heel zinnige waarschuwingen en helaas niet ten overvloede. Ik heb al genoeg moeite met ergens mijn achternaam neerzetten, laat staan foto’s e.d. Op Facebook had ik het even lastig, want je achternaam is er een verplicht gegeven. En er wordt gewaarschuwd dat als je probeert een onechte naam, bijv. die van een bekend persoon te kiezen, dat je geweigerd zal worden als lid. Heel flauw en eigenlijk begrijp ik het niet goed. Zonder mijn achternaam ben ik toch ook wel wat waard?

Sociale netwerken minst favoriet onder tieners

Uit Brits onderzoek blijkt dat tieners (13-17 jaar) het alweer gehad hebben met de sociale netwerken. Wonderlijk genoeg is reden nummer één dat zij zich bewust zijn van hun imago op internet en steeds voorzichtiger zijn in het achterlaten van hun persoonsgegevens. Liever ontmoeten ze mensen in het echt. Dat is toch wonderlijk. Ik ben benieuwd of hier de komende tijd meer (wetenschappelijk) bewijs voor komt!

Volwassenen en sociale netwerken

Als het werkelijk zo is, zou die trend ook kunnen doorzetten naar andere leeftijdsgroepen. Uit een internationaal onderzoek van Synovate onder 13.000 volwassen respondenten blijkt, zo lees ik op Webwereld, dat bijna de helft van de Nederlanders (het hoogste percentage!) lid is van een sociaal netwerk. Tegelijkertijd geeft méér dan de helft (tevens het hoogste percentage) aan bezorgd te zijn over zijn privacy bij sociale netwerken. Verder blijkt een gemiddeld percentage van 36% interesse te verliezen in sociale netwerken. Verklaringen hiervoor zouden kunnen zijn: 1) het fenomeen is razendsnel opgekomen en mensen werden maar lid om mee te doen; geen beste motivatie om ermee door te gaan dus. 2) velen hebben op hun netwerk vrienden uit het ´echte´ leven en face-to-face-contact blijft voor hen toch favoriet. Bovendien staat het volgende nieuwtje alweer voor de deur.

Plaatjes geleend van enda_001 en fofurasfelinas.

Op een weblog, of kortweg blog, zet je blogposts (artikelen) waarop reacties worden geplaatst door anderen en jezelf. Tot zover duidelijk. Maar hoe zit het met een ander blog-verschijnsel, microbloggen? Is dat dan letterlijk ‘klein bloggen’? En wat moet je je daarbij voorstellen? In dit artikel zal ik dit fenomeen toelichten en enkele voorbeelden geven.

Twitter

Het is al bijna een werkwoord geworden: twitteren (ik twitter, twitter je mee?). Veel mensen doen het: berichtjes (‘tweets’) van maximaal 140 tekens sturen naar Twitter dat alles van iedereen verzamelt. Je kunt ervoor kiezen om berichten van mensen te volgen die je kent of die je interessant lijken en zij kunnen jóu volgen, bijvoorbeeld via een RSS-feed. Inmiddels heeft Twitter het maximum aantal mensen dat je kunt volgen op 2.000 gezet, las ik op The Next Web. Da’s best veel. Berichtjes kun je via je mobiel, instant messaging (IM, bijvoorbeeld MSN) of gewoon via Twitter versturen. Maximaal 140 tekens betekent dat het gaat om korte berichten. Sommige mensen, zoals het Meisje van de Slijterij, zweren bij het gebruik van Twitter door wat het hen persoonlijk én zakelijk oplevert. Vele voordelen blijken opgesomd te kunnen worden. Een waar fenomeen. Anderen, zoals Steven Hodson op Mashable, vindt het maar niks dat het microbloggen wordt genoemd, want volgens hem is het geen bloggen. Ikzelf heb niet zo’n moeite met die benaming, want Twitter zit precies tussen IM en bloggen in. Als je met iemand chat, is het een direct gesprek van persoon tot persoon. Met Twitter stuur je een kort bericht de wereld in maar het heeft niet de kenmerken van een gesprek, laat staan één op één. Een blogtekst is ook teveel krediet, want daarvoor moet het m.i. toch iets meer inhoud hebben dan (vrij vertaald) “ik ben hard bezig mijn computer te maken”.
Andere microblogging-toepassingen zijn Jaiku, overgenomen door Google en Tumblr.

12seconds

In navolging van Twitter, dat draait om tekstberichten van maximaal 140 tekens, gaat het bij 12seconds om videoberichten van twaalf seconden. Wat kun je nu helemaal kwijt in 12 seconden? Inderdaad, niet veel. Volgens Kristen Nicole van Mashable is het precies genoeg om je punt te maken en het gemak dient de snel verveelde internetsurfer.

Er wordt gefluisterd dat toepassingen als Twitter populairder zullen worden dan het gewone bloggen en deelname aan sociale netwerken. Ik denk dat dit vooral komt doordat het sneller is en de consument dus weer snel naar zijn volgende activiteit kan. Er is immers zoveel te doen, op internet en daarbuiten!

Meer Twitter in de praktijk?

• Serieus filmpje over Twitter, door Common Craft
• Minder serieuze filmpjes over Twitter, door LisaNova:
  • Deel 1
  • Deel 2

  Plaatje geleend van comicbase

Update 27 oktober 2010: 12Seconds.tv is helaas uit de lucht!

In mijn vorige artikel besteedde ik aandacht aan de nieuwe digitale wereld en gaf ik aan dat sociale media daarvan een belangrijk onderdeel zijn. Interactie tussen mensen op internet staat daarbij centraal.

75% gebruikt minstens één sociaal medium

Steeds meer organisaties zien het belang van deze media ook in en zetten ze in voor marketingdoeleinden. Het onderzoek werd gehouden onder een aantal (209) snelgroeiende bedrijven uit de Verenigde Staten. Driekwart van de ondervraagde bedrijven gebruikt in 2008 minstens één sociaal medium. 39% houdt een (bedrijfs)blog bij. Bijna de helft van de respondenten ziet sociale media als zeer belangrijk voor hun strategieën.

Toepassing van sociale netwerken

Sociale media zijn dus met grote snelheid doorgedrongen in delen van de zakelijke wereld en de bekendheid ermee is enorm gestegen. Sociale netwerken, of online communities genieten de meeste bekendheid bij de ondervraagden. Weten wat het is, is stap 1. Een flinke stap verder is het daadwerkelijk op een goede manier toepassen van een sociaal medium, zoals een netwerk.

Belang van ‘online zijn’

Laatst was ik met vriendinnen op stap en ik vertelde vol trots over mijn nieuwe blog. Waar dat over ging, vroegen ze. En vervolgens zaten ze me glazig aan te kijken bij de term web 2.0. “Wat is dat nou weer? Je hebt toch gewoon het internet dat het internet is en waarom heet dat dan 2.0?”. Geen gekke vraag, want je kunt je inderdaad afvragen waarom het zich ontwikkelende internet versienummers moet hebben, alsof het software is. Zij beleven internet gewoon zoals het is, inclusief ‘web 2.0′-toepassingen als Hyves, wiki’s en weblogs.

Vroeger en nu

Wat je voorheen op internet kon vinden waren vooral statische pagina’s informatie van bijvoorbeeld bedrijven. Men dacht er niet over na wat wij klanten wilden weten, maar alleen wat zij aan ons kwijt wilden. Internet werd gezien als een soort digitale brochure. Om in contact te komen met elkaar, stuurden mensen elkaar e-mails (chatten bestond wel maar kleinschaliger dan nu) en met een beetje mazzel kreeg je diezelfde week nog een antwoord. Google was er nog niet (pas sinds 1998!).

Tegenwoordig probeert iedereen snel met elkaar in contact te komen. Mensen zoeken elkaar op via chatprogramma’s en in online communities zoals Hyves en Facebook. Mensen delen informatie met elkaar op Wikipedia, YouTube, blogs en fora. Ze helpen elkaar door gratis en voor niets nieuwe software te ontwikkelen of bestaande te verbeteren, bijvoorbeeld bij WordPress. Bedrijven willen graag meeliften en voordeel uit deze ontwikkelingen halen. Velen hebben hun websites laagdrempeliger en toegankelijker (zie de site van Stichting Drempelvrij) gemaakt. Dat hebben ze onder meer gedaan door het toevoegen van contactformulieren en een reactiemogelijkheid op berichten. Alle informatie die een klant zou willen krijgen, moet razendsnel op te vragen zijn. Tijd is geld!

In gesprek met elkaar

Het voortdurend met elkaar in gesprek zijn is een sociaal verschijnsel. Het gesprek kan plaatsvinden door een blogpost als deze waar als het goed is reacties op komen, maar ook via een krabbel op Hyves of een populair filmpje op YouTube waar veel reacties op komen. Men reageert op elkaar en men communiceert (= tweerichtingsverkeer). Dat maakt het sociaal. Dit staat tegenover de ‘gewone’ media, die grotendeels informatie over ons uitstrooien; zij informeren (= eenrichtingsverkeer) slechts. Wikipedia-schrijvers hebben bedacht dat deze sociale media staan voor “de diverse activiteiten waarbij technologie, sociale interactie en de samenstelling van tekst, plaatjes, video’s en audio één geheel vormen”. Mooie definitie, maar wel eentje om twee keer te lezen.

Deze sociale media zijn een belangrijk en eigenlijk het meest interessante onderdeel (vind ik) van de nieuwe digitale wereld, die ook wel web 2.0 wordt genoemd. Het was Tim O’Reilly die de verandering van internet zag, deze benoemde (“web 2.0” was zijn keuze) en beschreef. Blijkbaar een computerfan die een versienummer wel een leuk idee vond. Naast sociale media kan een aantal andere verschijnselen ook tot web 2.0 worden gerekend, zoals:

1. De nieuwe manier van ontwerpen van websites (webdesign) en het belang van zoekmachineresultaten (zoekmachineoptimalisatie).
2. De verkrijgbaarheid van allerlei (gratis) software (programma’s zoals Open Office) door en voor particulieren gemaakt.
3. Het gemak voor de technische leek met WYSIWYG (What You See Is What You Get), zodat technische assistentie nauwelijks meer nodig is.

Meer weten over web 2.0 of sociale media?

Over web 2.0 kun je het beste eerst terecht bij Wikipedia en Tim O’Reilly. Op YouTube staat een beroemd filmpje over web 2.0 en ook op Common Craft bieden verschillende filmpjes nadere uitleg in gewone mensentaal.

Meer info over sociale media vind je op Wikipedia, in nog een filmpje van Common Craft en in deze presentatie van Marta Z. Kagan (wel allemaal Engels).

Wat vind jij?

Dit gelezen hebbende: wat vind jij van de nieuwe digitale wereld? Is het niets concreets en beantwoordt het slechts aan de drang van mensen om dingen te benoemen en in hokjes te stoppen (voor de overzichtelijkheid van de wereld)? Of zie je juist wel dat dit een ontwikkeling van belang is die door het te beschrijven beter begrepen kan worden?